Blet(-de-vilage)
Oxybasis urbica
Amaranthaceae Chenopodiaceae
Noms en français : Chénopode des villages, Ansérine des villages.
Descripcioun :Aquéu blet, pulèu rare, trachis dins li prado umido, proche d'aigo e d'oustau. Es uno planto bèn drecho que pòu faire fin qu'à un mètre d'aut. Se recounèis majamen à si fueio en triangle e un pau astado. I'a ges de fueio en aut de l'enflourejado. Li flour an 4 à 5 tepalo soudado soulamen à la baso.
Usanço :Couneissèn pas d'usanço particuliero pèr lou blet-de-vilage. Tant se poudrié èstre manjadis coume li meno d'aquest gènre.
Port : Grando erbo
Taio : 10 à 100 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Oxybasis
Famiho : Amaranthaceae
Famiho classico : Chenopodiaceae
Coulour de la flour :
Verdo
Petalo : ges
Ø (o loungour) flour : 0,6 à 1 mm
Flourido :
Estiéu - Autouno
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 400 m
Aparado : Noun
Juliet à nouvèmbre
Liò : Prado umido
- Mueio
- Escoumbre e proche dis oustau
Estànci : Mesoumediterran
Couroulougi : Éurosiberiano
Ref. sc. : Oxybasis urbica (L.) S.Fuentes, Uotila & Borsch, 2012
(= Chenopodium urbicum L., 1753 )
Genciano
Gentiana lutea
Gentianaceae
Àutri noum : Genciàna, Jansano, Sensano, Baselico.
Noms en français : Gentiane jaune, Grande Gentiane.
Descripcioun :La genciano es uno grando erbo que trachis dins li pasquié de mountagno. I'a pas pèr s'engana, pamens s'acampas sa racino, avisas-vous que siegue pas de varaire, Veratrum album forço empouisounanto ! La genciano a li fueio óupousado au contro dóu varaire que soun alterno.
Usanço :Es uno planto bèn couneigudo pèr èstre subretout vertuouso dins li proublèmo de digestioun. Sa racino s'emplego pèr adouba d'aigarden (coume la Suze). Se pòu bouta direitamen la racino dins de vin blanc pèr n'en faire d'aperitiéu o de digestiéu quouro sias "stoumaga". Pamens "lou vin de sensano es amar que te fa pua'n'ase pèr la chaminèio ! (in J.-L. Domenge, LMT op.cit. p. 59).
Port : Grando erbo
Taio : 80 à 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Gentiana
Famiho : Gentianaceae
Ordre : Gentianales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 5 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 à 2200 m
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Pasquié
- Prado umido
- Bos clar
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuropenco
Ref. sc. : Gentiana lutea L., 1753